Skip to main content

बीनु यादव को कथा

 यो बीनु यादव को कथा हो । कथा त होईन , यथार्थ हो तर राज्यका लागि यो कथा जस्तै हो जस्तो लाग्छ । अनि त राज्य रमाई रहेको छ । उनी लगभग १० दिन देखि न्याय का लागि माइती घर मंडालामा अनशन मा बसेकी छिन ।

पाँच वर्ष देखि उनी न्यााय का लागि परीक्षा दिई रहे की छिन, संघर्ष मात्र गरी रहेकी छैनन । कहिले विष सेवन गरी त कहिले अदालत समक्ष आफ्नो जीवमा रातो रंग छरी त कहिले अनशन मा बसी उनको संघर्ष जारी रहेको छ । योृ त सार्वजनिक भएकाकेही  ठुला घटनाहरु हुन । त्यस बाहेक हरेक दिन समाजको कठोर आँखा समक्ष विभेदकारी राज्यको अदालत र प्रहरी कार्यालय दौडदै हरेक पल उनी माथि के बीतेको होला , त्यस बारे सबैले अनुमान पनि गर्न सक्दैनन । उनी अहिले फेरी  गहिरो पीडा र परीक्षा बाट  गुज्री रहेकी छिन र अनशन स्थलमानै आत्म दाहको कुरा पनि गरी रहे की छिन। सार्वजनिक रुपमा कुनै महिलाले आत्मदाहको कुरा गर्न थाले पछि पनि राज्य निर्मम भई हेरी रहेको छ।  

उनको कथा प्रष्ट उदाहरण छ कि एक जना महिला लाई प्रेमको नाटक गरी कसरी शोषण र तिरस्कारको दुक्ष्छक्रमा फंसाउन सकिन्छ । एक जना पुरुषले दुई वर्ष पुरानो मित्रताको बीचमा बलात्कार गर्यो  र उनी प्रहरी कार्यालयमा बलात्कार विरुद्धको  जाहेरी दिन पुगीन । प्रहरी कार्यालयका डीएसपी ले जाहेरी फित्र्ता गरी बीनु को बलात्कारको आरोपित व्यक्ति संग  विवाह गराई दियो र तीन महिना पछि उक्त व्यक्तिले तलाक दिने प्रक्रिया अगाडी बढायो । त्यस बीचमा पटक पटक परिवार का अन्य व्यक्तिहरुले पनि उनी माथि  बलात्कारको प्रयास गरे । बीना तलाकको विरुद्धमा जिल्ला अदालत पुगीन । अदालतमा  बीनाको इच्छा विपरीत र उनको विरोधको बावजूद पनि जिल्ला अदालतका न्यायाधीश ले तलाक गराई दिए । उनको मुद्दा अहिले पुनरावेदन अदालतमा पुगेको छ । 

यस बीच बीनुको आन्दोलनले गर्दा केही सकारात्मक उपलब्धि हरु पनि भए ।  जिल्ला अदालतको उक्त न्यायाधीश गलत फेसला गरेकोले निलम्बन मा परी सकेका छन । उनको अहिलेको प्रमुख मांग त्यस डीएसपी को निलम्बन र उमाथि कारवाही रहेको हो । यसो बुझ्दा  डीएसपी ले अभियुक्तहरुको  मिलोमतामा  षडयन्त्र मुलक ढंगले कार्य न गरेकोभए बीनुको जीवन तबाह हुन्दै न थियो । आज उनी न्यायका साथ साथै आफ्नो सम्मानका लागि उक्त डीएसपी लाई कारवाही र छानबीनको दायरामा ल्याउन संघर्षरत छिन ।

 उनको पतिको विवाह कुनै अन्य महिला संग ग।ाउने तैयारी भइ रहेको ले उनी अतालिए की छिन । तलाकको मुद्दामा फैसला नभयी उनको पतिले अर्को विवाह गरे भने उनको पुरा संघर्ष खेरो हुन जान्छ ।प्रत्येक नागरिक लाई न्यााय र सम्मान संग बाँच्ने मौलिक अधिकार छ , हाम्रो संविधानले भनेको छ।  

जब जिल्ला अदालतका न्यायाधीश निलम्बन्मा परी सकेका छन भने विषय को शुरुवात गराउने डीएसपी लाई निलम्बन गरी आवइक कार्रवाही शुरु गर्नेहो भो बीनुको सम्मान को पनि रक्षा हुन्छ र न्याायको बाटो पनि सहज हुनेछ । डीएसपी लाई निलम्बन र छानबीन को कारवाही अन्तर्गत ल्याउनेहो भने बीनुको अनशन पनि समाप्त हुने छ । 

यो मुद्दा अत्यन्त संवेदनशीलहो र यस्को विषयबस्तु बाट त्यस जातीय राज्यको दुर्गनध आउंछ जसमा अन्य समुदायका महिलाहरु शासक वर्गका लागि बस्तु वा पशु सरह हुन र शासन गर्ने समुदायका हरेक अपराध या त अपराध होईन वा आफ्नो सामुदायिक पहिचान का कारणले अभियुक्तको हरेक अपराघ माफ हुन्छ ।  पहाडी र मधेशी समुदायकोबीचको  फरक र संघर्षलाई पनि यस मुद्दाले छर्लन्ग गरी दिएको छ र यस्मा राज्य को प्रत्यक्ष संलग्नता देखा परी रहेको छ ।   बीनुको स्थानमा कुनै खस समुदायको युवती भई दिएको भए न त उनी संग यस्तो दुर्वयवहार र विभेद राज्यले गर्दै न होला जस्तो लाग्छ ।  गृह मंत्रालयले यस विषयमा तत्काल कारवाही गरी २०६२ सालको आन्दोलनको मर्मको रक्षा गर्न उपयुक्त बाटो हुने छ ।


Comments

Popular posts from this blog

सुगौली संधि और तराई के मूलबासिंदा

 सुगौली संधि और तराई के मूलबासिंदा सुगौली संधि फिर से चर्चा में है । वत्र्तमान प्रधानमंत्री ओली ने नेपाल के नये नक्शे के मुद्दे को फिर से उठाते हुए १८१६ की सुगौली संधि का एक बार फिर से जिक्र किया है ।  लेकिन इस बारे बोल  सिर्फ प्रधानमंत्री रहे है। इस संधि से सरोकार रखने वाले और भी हैं लेकिन सब मौन हैं । इतिहास की कोई भी बडी घटना बहुताेंं के सरोकार का विषय होता है लेकिन घटना के बाद इतिहास का लेखन जिस प्रकार से होता है, वह बहुत सारी बातों कोे ओझल में धकेल देता है और और बहुत सारे सरोकारं  धीरे धीरे विस्मृति के आवरण में आच्छादित हो जाते है । नेपाल के इतिहास में सुगौली संधि की घटना भी एक ऐसी ही घटना है ।  वत्र्तमान प्रधानमंत्री ओली सुगौली संधि का जिक्र तो कर रहे हैं लेकिन सरकार से यदि कोई संधि की प्रति मांगे तो जबाब मिलता है कि संधि का दस्तावेज  लापता है । संसद को भी सरकार की तरफ से यही जबाब दिया जाता है । यह एक अजीबोगरीब अवस्था है।  जिस संधि के आधार पर सरकार ने नेपाल का नया नक्शा संसद से पारित करा लिया है , उस सधि  के लापता होने की बात कहाँ तक सच है, ...

नेपाल में मधेशी दलों के एकीकरण का विषय

(अद्र्ध प्रजातंत्र के लिए संवैधानिक विकास को अवरुद्ध करने का दूसरा आसान तरीका दलो में अस्थिरता और टुट फुट बनाए रखना है । शासक वर्ग यह  बखूबी समझता है कि दलीय राजनीति में दलों को नियंत्रित रखने या आवश्यकता पडने पर  उनके माध्यम से राजनीतिक अस्थिरता का माहौल बनाए रखने के लिए राजनीतिक दल सम्बन्धी कानून और निर्वाचन आयोग जैसी संस्थाओं पर नियन्त्रण कितना आवश्यक हैं । आज देश में  राजनीतिक अस्थिरता का दोषी ं संसदीय पद्धति को  ठहराया जा रहा है । अस्थिरता खत्म करने के लिए राष्ट्रपतिय पद्धति को बहाल करने की बातें हो रहीं हैं लेकिन अस्थिरता के प्रमुख कारक तत्व राजनीतक दल एवं निर्वाचन आयोग सम्बन्धी कानून के तरफ कि का ध्यान नही जा रहा है। यह निश्चित है कि संसदीय पद्धति के स्थान पर राष्ट्रपतिय अथवा मिश्रित पद्धति की बहाली होने पर गणतांत्रिक नेपाल में एक तरफ फिर से अद्र्ध लोकतांत्रिक व्यवस्था की स्थापना होगी तो दूसरी तरफ दल एवं निर्वाचन सम्बन्धी हाल ही के कानूनों की निरन्तरता रहने पर राजनीतिक दलों में टूट फूट का क्रम भी जारी रहेगा । तब भी  मधेशवादी लगायत अन्य रा...

नया नक्शा का लागि संविधान संशोधन प्रकरण ःअघोषित युद्धको शुरुवात

नया नक्शा का लागि संविधान संशोधन प्रकरण ःअघोषित युद्धको शुरुवात अन्तराष्ट्रिय सम्बन्धमा मुलुक हरु बीच को सम्बन्ध को आधार नै  विश्वसनीयता नै हुन्छ । तर   अहिले को सरकार अन्तराष्ट्रिय जगतमा गरे का महत्वपूर्ण  संधि र प्रतिबद्धता बाट पछाडी हटी रहेको छ र सदियों देखि  भारत र नेपाल बीच रहेको संम्बन्धको संरचनामा आधारभूत  परिवत्र्तन ल्याउन खाज्दैछ । निश्चित रुपमा यस बाट सम्पूर्ण देश र  जनता त प्रभावित हुन्छन नै तर सब भन्दा बढी मधेशी जनता  प्रभावित हुने वाला छन ।इस्ट इंडिया कम्पनी संग नेपाल ले सन् १८१६ मा गरेको सुगौली संधि लाई आधार बनायी नेपाल सरकार ले शुरु गरे को नक्शाको राजनीति भारत संग अघोषित युद्धको घोषणा गरेको छ ।  यो १९५० को नेपाल भारत शांति र मित्रता को संधि  विपरीत छ ।  नेपाल र इस्ट इंडिाया कम्पनी बीच भए को १८१६ को संधि र नेपाल र भारत बीच भएको १९५० को संधि नेपाल में रहे को मधेश तथा मधेशी को अस्तित्व संग पनि जोडिए को हुनाले यो मधेशी समुदाय का लागि गम्भीर चासो को विषय हुन पुगे को छ । अहिले को घटनाक्रम मधेशी समुदाय का लागि  सूक...