संघीयता , मधेश , समाजवाद र प्रदीप जी
2 मधेशी बाहुल्य बस्तीपुर र गोविन्दपुर गाउँ
गिरी र बराल हरुको बसोबास भएको गाउँ बस्तीपुर, गोविन्दपुर र आजको लहान नगरपालिका मधेशी बाहुल्य गाउँ र नगर हुन । कुलदीप गिरी जीका संतान हरु पछि जनकपुर मा गएर बसे , डीठा साहेब को परिवारको रुपमा चिन्हिए का रहेछन ।।लहान बजार बसाउने काम वहाँ हरुले गर्नु भएको थियो । राजमार्गको उत्तर पट्टीमा लहान बजार बसाउंदा त्यहाँ को चौधरी समुदाय विरोध गर्थिए । गिरी हरु मधेशी र मारवाडीहरुको साथ लिई बजार बनाउने र चौधरी हरु बजार भत्काउने । तर बिस्तारै त्यो द्वन्द व्यवस्थित भयो र आज लहान नगरपालिका भएको छ र त्यसमा बस्तीपुर र गोविन्दपुर गाउँ पनि समावेश भएको छ । त्यसबेला का प्रभावशाली गिरी हरु राणा नजीक थिए तर बस्तीपुर मा फर्क किसिमको राजनीतिक संस्कारको विकासक्रम शुरु भयो । गिरीहरु बीचमा पनि अन्र्तद्वन्द थियो । जनकपुरका गिरीहरु राणा नजीक थिए भने बस्तीपुर का गिरीहरुमा प्रजातांत्रिक संस्कारको विकास राणाकालमानै शुरु भयो । गिरी परिवारमा प्रजातन्त्रिक संस्कारको प्रथम प्रणेता स्वर्गीय रुद्र प्रसाद गिरी हुनु हुन्थियो । जब भारतमा स्वतन्त्रता आन्दोलनको क्रममा १९४२मा भारत छोडो आन्दोलन शुरु भएको थियो तब स्वर्गीय रुद्रप्रसादगिरी जी कलकत्तामा पढदै हुनु हुन्थियो र वहाँ त्यस आन्दोलनमा होमिनु भयो । वहाँ गिरफ्तार भएको समाचार आए पछि बाबा मित्रलाल गिरी कलकत्ता जानु भएको थियो र त्यहाँ जेल भित्र अनशनमा बसेका रुद्र प्रसाद गिरी लाई नाक मा पाइप हाली अंग्रेज हरुले खुवाएको हेर्दा वहाँ विचलीत हुनु भयो र बस्तीपुर फर्की कांग्रेसको झंडा बस्तीपुरमा गाडनु भयो । कांग्रेसको झंडा मुनि बस्तीपुर र वरीपरीको क्षेत्रको रक्षा राणा शासन बाट गर्दै वहाँ अगाडी बढनु भयो । कांग्रेसको सशस्त्र संघर्षको दौरान बस्तपिुरको घरमा बसी किशुन जीले उदयपुरको दरबारमा आक्रमणको योजना बनाउनु भएको थियो र उक्त घर बाटनै किशुन जी र रुद्रप्रसाद गिरी जी लगायतका कांग्रेसका नेताहरु आक्रमणका लागि प्रस्थान गर्नु भएको थियो । पछि मित्रलाल गिरी सिरहा, सप्तरी र उदयपुर को जिल्ला सभापति हुनु भएको थियो ।त्यस बेला आजका तीन वटै जिल्ला एउटा जिल्ला थियो ।त्यस भन्दा अघि वहाँ कांग्रेसको केन्द्रिय सदस्य पनि हुनु भएको थियो । बाबा मित्रलाल गिरी चार दाजु भाई हुनु हुन्थियो र कम बोलने गम्भीर व्यक्तित्वका मित्रलाल गिरी लाई सबै दाजु भाई अत्वन्त माया र आदर गर्नु हुन्थियो । सबैले उनलाई ठुलेबाबु भन्थे । आफनो आमा संग गाउँमा बस्ने भएकोले वहाँ आमाको पनि अत्यन्त प्रिय छोरा हुनु हुन्थियो । दुई भाई मित्रलाल गिरी र भगवान गिरी गाउँ मा बस्नु हुन्थ्यिो । आमा पनि अन्याय सह्न न सक्ने विद्रोही स्वभावको हुनु हुन्थियो । हाथमा हँसुवा लिई दिन भरी घुम्नु हुन्थियो र खेत र अन्नको उपजको विवाद मा रीसमा हँसियाले अन्नको भखारी समेत फोडी दिनु हुन्थियो । वहाँ को पति कुबेर गिरीको कम उमेरमा निधन भएको थियो र वहाँले नै बच्चा हरुको पालन पोषण गर्नु भएको थियो ।
कुलदीप गिरीकै समयमा बस्तीपुर स्कुलको स्थापना भएको हो । बाबा आफु त्यतीको उच्च शिक्षा हासिल न गरे पनि दूई जना भाई रुद्र प्रसाद गिरी र डा जय नारायण गिरी लाई उच्च शिक्षका लागि भारत पठाउनु भयो । वहाँ ले छोरा छोरी मा पनि फर्क गर्नु भएको थिएन । छोरा हरु का साथ साथै छोरीहरु लाइृ समेत बनारस पढन पठाउनु भयो ।
बाबा मित्रलाल गिरी बिहान उठ्नु हुन्थियो र चिया खाई संगमा मैनेजर बैदार काका वा अन्य लाई खेत घुम्न जानु हुन्थियो । घुमेर आए पछि स्नान गरी भांसामा बसी ब्राम्हणी बजैले पकाएको भात खानु हुन्थियो अनि सुत्नु हुन्थियो । घर बाहिर कचहरी घर बनाउनु भएको थियो र मैले देखेको चारै तिरका मानिष हरु वहाँ लाई भेंटेन आई राख्थिए । दशै वा अन्य चाडबाडको समयमा समेत मानिषहरु कोशेली बोकी आउंथिए । घरमा अशक्त र विधुवा महिलाहरु लाई शरण वहाँले दिनु हुन्थियो । वहाँ को व्यक्तित्व अचम्म को थियो । आफ्नो बुवाका देहान्त पछि परिवारको जिम्मा वहन गर्दै संघर्ष ले खारिएको अत्यन्त प्रभावशाली व्यक्तित्वका धनी हुनु हुन्थियो बाबा मित्रलाल गिरी । लक्ष्मण गिरी संग मेरो विवाह बाबा मित्र लाल गिरी र मेरो बुवा विजय बहादुर गिरी ले मिली तय गर्नु भएको थियो र दुबै जना एक अर्का लाई मनैमन अत्यन्त सम्मान गर्थिए ।
क्रमशः
Comments
Post a Comment